America a Democracy hpe mu chyim hkrup dat ai lam (Daw I)

Democracy lam tsun yang, USA gaw mungkan mung masa pinra kaw kasi yu la mai ai mungdan langai hku nna, nga taw sai rai nga ai. Tsaban 19 ning hta Alexis de Tocqueville ngu ai french amyu myit sawn ning hkring langai wa ka da ai “Democracy In America” ngu ai laika buk gaw US a democracy hpe maigan la rai nga ai shi sa mu ai ning mu ni hpe ka da ai. US mung dan sha ni hta mu lu ai wuhpung masa rap ra lam, tara masa rap ra lam, mung shawa ni a democracy ntsa kam hpa ai lam ni hpe sung sung nai nai sang lang da ai. Nhti ga ai ni naw hti yu ga ngu ga saw mayu ai. Democracy a nam chyim hpe grai sang lang ai hku mu mada lu na re. Ngai lu hti ai laika buk gaw Yangon, American center kaw na shapraw ai myen hku gale tawn ai laika buk re.
Mungkan masha ni US de sa mayu ai hkrai rai nga ai. Hpa majaw mungkan masha ni US de grai sa mayu ai i? ngu ai ga san hpe , Ngai US de du ai hpang, asan sha chye na wa ai hku re. Tocqueville a laika buk hpe mung bai myit dum lu ai hku re. Shinggyim rap ra tara nga ai. Wang lu wang lang madu a ningmu hpe hpaw tsun dan lu ai. Tara Upadi a up hkang ai lam nga ai (The rule of law). Kadai shyinggyim masha mung ndai zawn re ai ningpawt ninghpang ahkaw ahkang hpe ra sharawng ai sha rai nga ai.
Alexis de Tocqueville gaw French kaw na arawng aya nga ai masha langai mi rai nga ai. Shi US de sa gan chyai ai shaloi shi mu lu ai mungkan ningnan (America mung) a lak lai ai lam ni hpe grai mau ai hte,shi a mungdan France hpe mung dai zawn, shinggyim wuhpung rap ra tara nga ai mungdan byin shangun mayu ai yaw shada let ndai laika buk hpe ka ai rai nga ai. Ngai mung ta tut sa mu la sai re majaw, anhte mungdan masha ni hpa majaw Democracy lu na matu, du baw sai hkaw sum hkam let shakut nga ai lam hpe grau myit sawn sumru byin wa ai.
Anhte myen mung gaw shang lawt lu ai 1948 kaw nna, Ne Win wa daru magam zing ai 1960 ram du hkra gaw Democracy a nam chyim hpe loi mi gaw lu chyim kau ga sai. Anhte a ban prat hta mung 1990 election hta, Democracy sama loi li bai na wa yang, sama sha lu nna, nlu sha kau dat ai lu sha poi zawn bai hkoi mat sai hku re. Dai kaw nna, ya 2010 hta Election bai nga na nga ai hpe gaw gara hku bai hkam sha ma ai kun. Democracy hpe madu ra ai hku jum tek da ai mung masa hkrang hpe Mungkan mungdan nkau mi jai lang nga ai. “Democracy” ngu sha tsun na, shi a nam nak hpe atsawm n hka ja yang gaw, democracy ngu mying gang nna, galaw sha kau ai ni a lata de anhte du mat na re. Democracy a madung nam nak langai mi gaw, shinggyim masha shada rap ra tara hpe grai madung da ai. Dai hta, manang wa a shara hpe mung masat masa galaw ya ra ai daw ni nga ai hku re. 2008 US Election kaw anhte mu sai hte maren Obama wa dang mat ai the kalang ta, sum mat ai wa McCain gaw shi sum ai lam ndau nna, Obama hpe hkap la ai lam, shi hpe me jaw ai ni hpe mung Obama hpe shanhte yawng a gumsan magam langai hku nna hkap la na lam tsun mat wa ai. US democracy a awng dang ai lam sak se langai mi rai nga ai.
Lai wa sai bat hta anhte a dorm kaw ra lata poi langai mi galaw ai. Ngai gaw US ga, jawng lung sa ai kaw, jawng wang kata na dorm kaw wa nga ang ai. Makau grup yin gawk ni yawng American jawng ma ni hkrai re. Anhte a dorm gaw Wing A,B,C,D nga ai. Ngai nga ang ai gaw Wing B na 3rd Floor kaw rai nga ai. Ndai ra lata poi gaw anhte Wing B, 3rd Floor (B3) a Floor council lata poi rai nga ai.